Hamilelik, kadınlar için en özel ve hassas dönemlerden biridir. Bebeğin sağlıklı bir şekilde dünyaya gelmesi için anne adaylarının sağlıklı yaşam tarzı sürdürmesi, düzenli sağlık kontrolleri yapması ve belirtilerini takip etmesi oldukça önemlidir. Ancak bazı durumlarda, beklenmedik nedenlerle doğum süreci normalden daha önce başlayabilir. Bu durumda, erken doğum olarak adlandırılan bir durumla karşı karşıya kalınır. Peki, “erken doğum nedir?” Bu yazımızda, erken doğumun nedenlerini, risklerini ve belirtilerini ele alacağız.
Erken Doğum Neden Olur?
Erken doğumun birçok nedeni olabilir. En yaygın nedenleri arasında enfeksiyonlar, anormal serviks (rahim ağzı), multiple gebelikler, düşük sosyoekonomik statü, sigara kullanımı, aşırı stres ve gebelik diyabeti yer alır. Peki, erken doğum neden olur? Yanıtı aşağıda bulabilirsiniz:
- Enfeksiyonlar: Hamilelik döneminde enfeksiyonlara yakalanmak, erken doğum riskini artırabilir. Özellikle idrar yolu enfeksiyonları, vajinal enfeksiyonlar ve amniyotik sıvı enfeksiyonları gibi enfeksiyonlar, bebeğin doğumunu tetikleyebilir.
- Anormal Serviks (Rahim Ağzı): Rahim ağzı, hamilelik boyunca açık olması gereken bir kanaldır. Ancak bazı kadınların rahim ağzı normalden daha erken açılabilir veya kısalmış olabilir. Bu durumda, rahim ağzı erken doğumun başlamasına neden olabilir.
- Multiple Gebelikler: Birden fazla bebeği olan kadınlar, normal gebeliklere göre erken doğum riski daha yüksektir. Çünkü birden fazla bebeğin büyümesi, rahmi normalden daha fazla genişletir ve doğum sürecini tetikleyebilir.
- Düşük Sosyoekonomik Statü: Düşük sosyoekonomik statüdeki kadınlar, yetersiz beslenme, stres, düşük eğitim seviyesi ve sağlık hizmetlerine erişimdeki kısıtlamalar nedeniyle erken doğum riski altındadır.
- Sigara Kullanımı: Sigara içmek, hamilelik sırasında bebeğin sağlığına zararlıdır ve erken doğum riskini artırır. Sigara içen kadınlar, bebeklerinin düşük doğum ağırlığına sahip olması ve erken doğum riski daha yüksek olması gibi risklerle karşı karşıyadır.
- Aşırı Stres: Aşırı stres, erken doğum riskini artırabilir.
- Hamilelik sırasında stresle başa çıkmak için düzenli egzersiz yapmak, rahatlama tekniklerini kullanmak ve sosyal destek almak önemlidir.
- Gebelik Diyabeti: Gebelik diyabeti, hamilelik sırasında ortaya çıkan bir tür diyabet türüdür. Bu durumda, kan şekeri seviyeleri yüksek olabilir ve erken doğum riski artar.
Erken doğum sebepleri yukarıdaki gibi açıklanabilir. Anne olmak isteyenlerin yukarıdaki maddelere dikkat etmesi önerilir.
Erken Doğum Riskleri Nelerdir?
Erken doğumun, bebeğin sağlığı için birçok riski vardır. Bunlar arasında düşük doğum ağırlığı, solunum problemleri, beyin kanaması, beyin hasarı, enfeksiyonlar, göz problemleri ve ölüm yer alır. Erken doğum riskleri aşağıdaki gibidir:
Düşük Doğum Ağırlığı: Erken doğan bebeklerin, normal doğan bebeklere göre düşük doğum ağırlığına sahip olma ihtimali daha yüksektir. Düşük doğum ağırlığına sahip bebekler, daha fazla sağlık sorunuyla karşı karşıya kalabilirler.
Solunum Problemleri: Erken doğan bebekler, solunum problemleri yaşama olasılığı daha yüksektir. Bu durum, bebeğin akciğerlerinin tamamen gelişmemesi nedeniyle ortaya çıkabilir.
Beyin Kanaması ve Hasarı: Erken doğumda, bebeğin beyin kanaması ve hasar riski artar. Bu durum, bebeğin beyin gelişimini olumsuz etkileyebilir ve uzun vadeli sağlık sorunlarına neden olabilir.
Enfeksiyonlar: Erken doğan bebekler, enfeksiyon riski daha yüksek olduğu için enfeksiyonlara yakalanma olasılığı daha fazladır. Bu enfeksiyonlar, bebeğin organlarına zarar verebilir ve uzun vadeli sağlık sorunlarına neden olabilir.
Göz Problemleri: Erken doğan bebekler, retina (göz tabakası) sorunları yaşama olasılığı daha yüksektir. Bu durum, bebeğin gözlerinin tam olarak gelişmemesi nedeniyle ortaya çıkabilir.
Ölüm: Erken doğan bebeklerin, normal doğan bebeklere göre ölüm riski daha yüksektir. Bu nedenle, erken doğum riski olan anne adaylarının düzenli sağlık kontrolleri yapması, doktor önerilerine uygun davranması ve belirtileri takip etmesi önemlidir.
Erken Doğum Belirtileri
Erken doğum belirtileri, doğumun normalden önce başlamasından birkaç gün veya hafta önce ortaya çıkabilir. 7 aylık erken doğum belirtileri de diğer zamanlardaki belirtiler ile aşağı yukarı aynı görülebilir. Bu belirtiler arasında aşağıdakiler bulunmaktadır:
- Karın ağrısı veya kasılmaları: Karın ağrısı veya kasılmaları, doğumun başlamasının erken belirtilerinden biridir. Bu kasılmalar, normal adet sancılarından daha yoğun olabilir ve zamanla artarak devam edebilir.
- Pelvik baskı: Bebeğin doğum kanalına doğru hareket etmesi nedeniyle pelvik baskı hissedilebilir. Bu, alt karın bölgesinde baskı, ağrı veya rahatsızlık hissi şeklinde hissedilebilir.
- Vajinal kanama veya akıntı: Hamileliğin ilerleyen aşamalarında vajinal kanama veya akıntı normal olabilir. Ancak, bu durumun doğumun başlamasının belirtisi olabileceği unutulmamalıdır.
- Sırt ağrısı: Erken doğum belirtileri arasında sırt ağrısı da yer alabilir. Sırt ağrısı, kasılmalarla birlikte ya da tek başına görülebilir.
- Su gelmesi: Bebeğin doğum kanalına inmesi nedeniyle su kesesi patlayabilir ve sıvı dışarı çıkabilir. Bu durum, suyun aniden gelmesi veya sürekli akması şeklinde olabilir.
- İshal veya hazımsızlık: Doğumun yaklaştığı dönemde, kadınların sindirim sistemi değişebilir. İshal veya hazımsızlık gibi sindirim sorunları, doğumun başlamasının belirtileri olabilir.
Hamilelikte erken doğum belirtileri her zaman doğumun başladığı anlamına gelmez. Ancak, bu belirtilerin herhangi biri varsa, anne adayı hemen doktoruna başvurmalıdır. Erken doğumun önlenmesi ve tedavisi için erken müdahale önemlidir.
Erken Doğum Olmaması için Neler Yapmalı?
Normalden önce doğum yapma riski olan anne adayları, erken doğum olmaması için neler yapmalı?
Erken doğumu tamamen engelleyebilmek için bir garantili yöntem yoktur. Ancak, anne adayları erken doğum riskini azaltmak için bazı önlemler alabilirler. İşte, erken doğumu önlemek için alınabilecek önlemler:
- Sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek: Düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı bir diyet izlemek, yeterli miktarda uyumak ve stresten kaçınmak, erken doğum riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
- Doktorun önerilerine uymak: Hamilelik sırasında doktorun önerilerine uymak, sağlıklı bir gebelik ve bebeğin sağlıklı bir şekilde dünyaya gelmesi için önemlidir. Prenatal vitaminleri almak, sigara içmemek, alkol kullanmamak ve zararlı maddelerden kaçınmak da önemlidir.
- Erken doğum riskini belirlemek: Anne adayları, erken doğum riskini belirleyen faktörler hakkında bilgilendirilmelidirler. Bazı faktörler, örneğin daha önceki erken doğum öyküsü, üçlü test sonuçları ve servikal yetmezlik gibi risk faktörlerinin belirlenmesi, erken doğumun önlenmesine yardımcı olabilir.
- Düzenli prenatal kontroller: Düzenli prenatal kontroller, erken doğum riskini belirlemeye ve erken teşhis etmeye yardımcı olabilir. Bu kontroller, gebeliğin her aşamasında yapılmalıdır.
- Uygun tedavi: Erken doğum belirtileri fark edildiğinde, anne adayı hemen doktoruna başvurmalıdır. Uygun tedavi, erken doğumun önlenmesine veya geciktirilmesine yardımcı olabilir. Bu tedaviler arasında, istirahat, sıvı alımının artırılması, ilaçlar ve bazı durumlarda progesteron hormonu yer alabilir.
Sonuç olarak, erken doğum riskini tamamen ortadan kaldırmak mümkün olmasa da, alınan önlemler ve doğru tedaviyle bu risk azaltılabilir. Anne adayları, gebelikleri boyunca doktorlarının önerilerine uymalı, düzenli kontroller yaptırmalı ve erken doğum belirtilerini fark ettiğinde hemen doktorlarına başvurmalıdır.
Erken Doğum Riski Olanlar Nasıl Yatmalı?
Erken doğum riski olan hamilelerin, uyku pozisyonlarına özen göstermeleri önemlidir. Doğru uyku pozisyonu, rahim ve bebeğinize en uygun kan akışını sağlamaya yardımcı olabilir. Ayrıca, doğru uyku pozisyonu, sırt ağrısı ve uyku kalitesi açısından da faydalı olabilir. Peki, erken doğum riski olanlar nasıl yatmalı?
- Yandan uyumak: Hamilelerin, sırt üstü uyumaktan kaçınması önerilir. Sırt üstü uyku pozisyonu, rahim ve bebeğe baskı uygulayarak kan akışını engelleyebilir. Bu nedenle, hamilelerin yan yatmaları önerilir. Yan yatarken, bacakları hafifçe bükerek ve bir yastıkla destekleyerek konforlu bir pozisyon sağlayabilirsiniz. Ayrıca, yan yatarken sol tarafınızda uyumanız önerilir, çünkü bu pozisyon, kan akışınızı artırmaya yardımcı olabilir.
- Yastık kullanımı: Hamileler, yastık kullanarak uyku pozisyonlarını daha rahat hale getirebilirler. Yastık, bacaklar arasına veya altına yerleştirilebilir, bel ve sırt desteği sağlamak için de kullanılabilir. Hamile kadınlar, uyku pozisyonlarını değiştirmekte zorlanıyorlarsa, özel tasarlanmış hamile yastıklarını kullanabilirler.
- Uyku düzenine özen gösterme: Hamileler, uyku düzenlerine özen göstermelidirler. Yeterli uyku, stresten kaçınma ve düzenli egzersiz yapma, erken doğum riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Ayrıca, yemek yemeden önce ve yatmadan önce sıvı alımını sınırlamak, sık idrara çıkma ve rahatsızlık hissi yaşamayı önleyebilir.
Erken doğum riski olan hamileler, uyku pozisyonlarına dikkat ederek ve uyku düzenlerine özen göstererek, hem kendileri hem de bebekleri için daha sağlıklı bir gebelik geçirebilirler.
Erken doğum durdurulabilir mi?
Evet, bazı durumlarda durdurulabilir. Erken doğumun durdurulması için kullanılan yöntemler arasında ilaç tedavisi, progesteron hormonu takviyesi, yatak istirahati, serviks cerrahisi ve amniyotomi gibi yöntemler bulunur.
Gebelikte böbrek büyümesi erken doğum sebebi mi?
Evet, gebelikte böbrek büyümesi veya preeklampsi olarak bilinen gebelik hipertansiyonu/ gebelik zehirlenmesi, erken doğuma neden olabilir. Preeklampsi, yüksek tansiyon ve idrarda protein kaybı ile karakterize olan bir durumdur ve gebeliğin son üç ayında ortaya çıkabilir.
Erken doğum kaçıncı haftada olur?
Normal gebelik süresi olan 37-42 haftadan önce gerçekleşen doğumlara verilen genel bir terimdir. Yani, 37 haftadan önce gerçekleşen doğumlar erken doğum olarak kabul edilir.