Alışkanlıkları benimsemenin faydaları büyük olabilir, ancak bu alışkanlıkları uzun vadede sürdürmek sıklıkla zorlayıcı bir süreçtir.
Tony Robbins’in belirttiği gibi, “Her zaman yaptığın şeyi yaparsan, her zaman elde ettiğin şeyi alırsın.” Bu ifade, alışkanlıklarımızın sonuçları üzerindeki büyük etkisini vurgular.
Yeni yıl kararları olarak verilen kiloları ele alalım; bu durum, her yıl tekrarlanan ve sıklıkla “Ne fark eder, başaramıyorum” diyerek vazgeçtiğimiz bir çabaya dönüşebilir. Bu durum size tanıdık gelebilir çünkü pek çok kişi benzer tecrübeler yaşamıştır.
Belki de işe her gün birkaç dakika geç kalıyor ve zamanında oraya varmaya çalışıyorsunuz. Veya sigarayı bırakma çabanız, bir parti sırasında bir arkadaşınızın teklif ettiği bir sigara ile son bulmuş olabilir. Peki, bu alışkanlıkları kalıcı hale nasıl getirebiliriz?
İşte, alışkanlıkları kalıcı kılmak için birkaç yararlı yöntem. Bu sürecin zorluğunu hepimiz biliyoruz; ben de defalarca bu tecrübeyi yaşadım. Şimdi bu yöntemleri keşfetmeye başlayalım.
Alışkanlıklarınızı Sabitlemenize Yardımcı Olacak 8 İpucu
Neden Başarısız Olduğunuzu Değerlendirin
Herhangi bir alışkanlık değişikliğinde neden başarısız olduğunuzu belirlemek, ilerleme süreciniz için kritik bir adımdır. Değişiklikleri gerçekleştirmek istemeniz, gerçekten bunu kendi kendinize mi yoksa başkalarını memnun etmek için mi yaptığınızı sorgulayın. Eğer motivasyonunuz dışsal faktörlere dayanıyorsa, başarısızlık olasılığınız daha yüksek olabilir. Önceki denemelerde neden vazgeçtiğinizi anlamak, aynı hataları tekrarlamamanızı sağlayacaktır.
Başarılı olma korkusu, pek çok kişinin başarısız olmasının altında yatan nedenlerden biridir. Danışanlarla yürüttüğüm terapi seanslarında, “Kilo verdiğimde ben artık aynı kişi olmayacağım” veya “Başarılı olursam insanlar beni sevmeyebilir” gibi ifadelerle sıkça karşılaşıyorum. Kendinizi sabote etmenin altında yatan gerçek nedenleri keşfettiğinizde, bu engellerin üstesinden gelmek ve gerçek potansiyelinize ulaşmak için daha donanımlı hale gelirsiniz.
Belirgin ve Ulaşılabilir Hedefler Belirleyin
Çok sayıda hedefe aynı anda ulaşmaya çalışmak, genellikle hiçbirinde başarılı olamamanıza ve bunun sonucunda hayal kırıklığına uğramanıza neden olabilir. Bu durum, kendinizi kötü hissetmenize ve başarısızlık duygusuyla mücadele etmenize yol açar. Bu döngüyü kırmak için, odaklanmak istediğiniz tüm hedeflerin bir listesini yapın ve bunlardan yalnızca bir veya iki tanesine yoğunlaşın. Bu hedeflere ulaştığınızda, diğerlerine geçin. Küçük adımlarla ilerlemek, daha büyük ve daha kalıcı başarılar elde etmenize yardımcı olacaktır.
Şu An’a Odaklanın
Bir hedef belirlediğinizde, genellikle o hedefin gelecekteki etkilerini düşünmeye başlarız. Ancak, bu tür düşünceler sadece gereksiz stres yaratır. Gerçekten kontrol edebileceğiniz tek zaman ‘şu an’dır. Bir hedefe doğru ilerlerken, bu hedefe ulaşmak için bugün ne yapabileceğinize odaklanın. Yarının sorunlarına bugünden müdahale etmek yerine, günlük hedefler belirleyin ve bunları gerçekleştirin. Her gün, o gün içinde hedefinize ulaşmak için yapabileceğiniz bir şeyler yaparak, büyük resmi oluşturmuş olursunuz. Bu yöntem, sizi yıldırmadan hedeflerinize ulaşmanızı sağlar.
Esnek Olun ve Kendinize Şefkat Gösterin
Hepimiz hedeflerimize ulaşma sürecinde bazen kuralları çiğnediğimiz anlar yaşarız. Belki bir sigara içmişizdir, kaçırmak istemediğimiz bir yiyeceği yemişizdir ya da iş e-postalarını kontrol etmişizdir. Bu durumlarda “Her şey bozuldu” demek kolaydır; ancak, bir anlık kayma sonrası tüm günü kötü alışkanlıklarla geçirmek zorunda değilsiniz.
Kendinize şefkat göstermek, bu süreçte çok kritik bir adımdır. Bir arkadaşınız aynı durumda olsa, ona sürekli hata yapmaya devam etmesini söylemezsiniz. Arkadaşınız size böyle demiyorsa, kendinize neden söylesiniz? Eğer bir arkadaşınız size bunu söylerse, bu arkadaşlığı tekrar gözden geçirmeniz gerekebilir, ama bu ayrı bir mesele.
Özetlemek gerekirse, hata yapmak bir sorun değildir; aslında hatalar bizim öğrenme kaynaklarımızdır! Önemli olan, düşüp kalkabilmek ve yola devam edebilmektir. Kontrol tamamen sizin elinizde.
İşleri Eğlenceli Hale Getirin ve Kendinizi Ödüllendirin
Kötü bir alışkanlığı bırakma sürecinde, pozitif davranışlarınız için kendinizi ödüllendirmek oldukça faydalıdır. Alışkanlıkları değiştirmek ya da yeni hedefler üzerinde çalışmak sıkıcı olmak zorunda değil; biz bu süreci sıkıcı hale getiriyoruz. Örneğin, tırnak yemeyi bırakmaya karar verdiyseniz, bunu bir manikürle kutlamak hem alışkanlığı bırakmanıza yardımcı olabilir hem de size bir ödül sağlar.
Kendinizi ödüllendirirken, ödüllerin hedeflediğiniz değişiklikle uyumlu olmasına dikkat edin. İlk başlarda sık ödüllendirme ihtiyacı hissetseniz de, zamanla bu ihtiyaç azalabilir. Örneğin, eğer amacınız işe zamanında gitmekse, zamanında ulaştığınızda kendinizi sevdiğiniz bir kahve veya çayla ödüllendirin.
“Ödüller, bıraktığınız eski davranışlardan kaybolan dopamin artışını telafi eder. Zamanla, beyniniz bu yeni, olumlu davranışı ödülden gelen dopamin artışıyla ilişkilendirir.”
Başkalarını Sürece Dahil Edin
Başkalarına güvendiğinizi ve belirli bir alışkanlığı değiştirmeye çalıştığınızı söylemek, sürecin daha başarılı olmasını sağlayabilir. Eğer faydalı olacaksa, sizi günlük olarak sorumlu tutmalarını isteyin. Dahası, bu sürece onların da katılmasını sağlayın.
Ne kadar çok kişi sürece dahil olursa, o kadar kolay ve keyifli olur. Eşiniz veya yakın bir arkadaşınız bu değişikliği yapmak istemiyorsa, en azından sorumluluk konusunda size destek olmalarını veya başkalarını sürece katılmaya teşvik etmelerini rica edin.
İlerlemenizi Sistematik Bir Şekilde İzleyin
Benim çok hoşuma giden ve oldukça verimli bir uygulamadan yararlanıyorum, üstelik bu uygulama ücretsiz! Bu uygulamaya hedeflerimi yazıyorum, ne sıklıkla üzerinde çalışmam gerektiğini ayarlıyorum ve hedefime ulaşmam gereken zaman geldiğinde uygulama beni uyarıyor. Bir hedefi tamamladığımı işaretlemek de oldukça tatmin edici. Eğer kendinizi sorumlu tutacak birileri yoksa, bu uygulama bu görevi üstlenebilir.
Alışkanlığınızı Olumlu Bir Şekilde Değiştirin
Bir alışkanlığı kırmaya yönelik hedef koymak mükemmeldir, ancak en kritik adım, onu olumlu bir alışkanlıkla değiştirmeyi öğrenmektir. Eğer tırnak yeme alışkanlığınız varsa, tırnaklarınızı boyamayı deneyin. Çoğu insan tırnakları güzel manikürlü olduğunda bu alışkanlığı bırakır. Eğer evinizde veya iş yerinizde belirli bir yerde sağlıksız yiyecekler yemek sizi aşırı yemeye itiyorsa, o yerle olan ilişkinizi değiştirin.
Başka bir koltuğa oturmayı deneyin veya yemek yemenin yanı sıra farklı aktivitelerle meşgul olun. Eğer yemeği duygusal bir kaçış olarak kullanıyorsanız, belki de duygularınızla yüzleşme ve onları gerçekten hissetme zamanı gelmiştir. Bununla tek başınıza başa çıkmak zorunda değilsiniz; güvendiğiniz bir arkadaşınızdan yardım alabilir veya bir danışmanla görüşebilirsiniz. Konsepti kavradınız mı? Harika, şimdi gidin ve alışkanlıklarınızı değiştirmek için harekete geçin!
Umarım bu öneriler işinize yarar. Aşağıda alışkanlıklarınızı nasıl değiştirdiğinizi paylaşabilirsiniz.