Hafız Esad (veya Hafez al-Assad), Suriye’nin uzun süreli lideriydi ve ülkenin modern tarihinde kritik bir rol
oynamıştır. 1930’da Lazkiye’de doğan Esad, Suriye’de siyasi ve askeri bir kariyer inşa etmiş ve 1970 yılında
iktidarı ele geçirmiştir. 2000 yılındaki ölümüne kadar Suriye’yi yönetmiştir. Onun dönemi, sıkı bir otoriter yönetim
ve Suriye’nin bölgesel siyasette daha etkin bir rol oynamasıyla karakterize edilmiştir.
Hafız Esad Erken Yaşamı ve Askeri Kariyeri
Hafız Esad, fakir bir ailede doğdu ve genç yaşta askeri bir kariyeri hedefledi. Suriye Hava Kuvvetleri’nde görev
yaparken, siyasi idealler geliştirdi ve Arap Sosyalist Baas Partisi’ne katıldı. 1960’lar boyunca, Baas Partisi
içindeki konumunu sağlamlaştırdı ve 1966’da partinin radikal kanadının bir darbeyle iktidara gelmesine yardımcı
oldu.
Hafız Esad İktidara Yükselişi
Hafız Esad’ın iktidara yükselişi, Suriye’deki siyasi ve askeri yapılar içindeki kademeli yükselişi ve stratejik
manevraları sonucunda gerçekleşti. 1970 yılında, o zamanki bir hava kuvvetleri komutanı olarak, “Düzeltme Hareketi”
adını verdiği bir darbe ile Suriye’de iktidarı ele geçirdi. Bu süreç ve sonrasındaki gelişmeler, Esad’ın Suriye’nin
lideri olarak konumunu sağlamlaştırmasında kritik öneme sahiptir.
Askeri ve Siyasi Kariyer
Esad, genç yaşta askeri bir kariyeri hedeflemiş ve Suriye Hava Kuvvetleri’nde önemli pozisyonlara yükselmişti. Siyasi
idealler geliştirerek Arap Sosyalist Baas Partisi’ne katıldı ve partide hızla yükseldi. 1963 yılında Baas
Partisi’nin Suriye’deki darbesinin ardından, Esad partinin askeri ve siyasi yapısında daha etkili bir rol oynamaya
başladı.
İktidara Yükselişi
1970 yılında, Hafız Esad, Suriye’nin siyasi ve askeri yapısında önemli bir figür haline gelmişti. “Düzeltme Hareketi”
adını verdiği darbe ile iktidarı ele geçirdi ve Cumhurbaşkanı oldu. Bu hareket, Baas Partisi içindeki aşırılıkları
ve bölünmeleri sona erdirmeyi ve Suriye’de daha istikrarlı bir yönetimi hedefliyordu.
Esad, darbeden sonra hızla iktidarını konsolide etti, yönetimini sağlamlaştırdı ve kendisine karşı potansiyel
tehditleri bertaraf etti. İktidarı sırasında, ordu ve istihbarat teşkilatını kontrol altında tuttu ve Baas
Partisi’ni yönetiminin merkezine yerleştirdi.
Hafız Esad’ın iktidara yükselişi, Suriye’de derin ve kalıcı etkiler yarattı. Otoriter bir yönetim anlayışını
benimsedi ve Suriye’yi dört on yıla yakın bir süre boyunca yönetti. Bu dönem boyunca, Suriye bölgesel bir güç haline
geldi ve iç politikada baskıcı yöntemler uygulandı. Hafız Esad’ın liderliği, Suriye’nin hem iç dinamiklerini hem de
uluslararası ilişkilerini şekillendiren önemli bir dönem oldu.
Hafız Esad Yönetimi
Hafız Esad’ın yönetimi, hem içeride hem de dışarıda otoriter bir yönetim tarzıyla tanındı. İç politikada, muhalefeti
sert bir şekilde bastırdı ve 1982’de Hama şehrinde gerçekleşen isyanın acımasızca bastırılması, yönetiminin en
karanlık dönemlerinden biri olarak tarihe geçti. Aynı zamanda, Suriye’nin altyapısını geliştirmeye ve eğitim ile
sağlık hizmetlerini iyileştirmeye yönelik önemli adımlar attı.
Dış politikada, Esad, İsrail ile olan çatışmayı yönetme ve Arap dünyasındaki etkisini artırma çabalarıyla
biliniyordu. Lübnan İç Savaşı’nda önemli bir rol oynadı ve Suriye kuvvetlerini 1976’da bu ülkeye göndererek Lübnan
üzerindeki nüfuzunu pekiştirdi.
Hafız Esad Mirası
Hafız Esad’ın ölümünden sonra, oğlu Beşar Esad iktidarı devraldı ve Suriye’de Esad ailesinin yönetimi devam etti.
Hafız Esad’ın yönetimi, sert otoriterizmi, bölgesel siyasetteki etkin rolü ve Suriye’nin toplumsal yapısını
şekillendiren politikaları ile hatırlanır. Onun dönemi, Suriye’nin modern tarihinde dönüştürücü bir dönem olarak
görülür ve hala ülkenin siyasi ve sosyal dinamiklerini etkilemeye devam eder.