Azad Keşmir: Coğrafya, Ekonomi ve Kültür
Azad Keşmir, 1947’de Hindistan’ın bölünmesiyle ortaya çıkan, Pakistan’ın koruması altında olan ve kendi iç yönetimine sahip bir bölgedir. Hint Yarımadası’nın kuzeybatısında, yaklaşık 1.680 kilometrekarelik bir alanı kaplar. Şekil olarak bir yay biçiminde olan Azad Keşmir, doğuda Hindistan denetimindeki Cemmu ve Keşmir ile çevrilidir. Ayrıca güneyde Pakistan’ın Pencap eyaleti, batıda Kuzeybatı Sınır Eyaleti ve kuzeyde Gilgit ile Baltistan’a komşudur. İdari açıdan bölge, Muzafferâbad, Punçh, Kotli ve Mirpur olmak üzere dört ana ilçeye ayrılır.
Coğrafi olarak Azad Keşmir, Himalayalar’ın eteklerinden başlayarak, Pir Pencal Sıradağlarının kuzeybatı uzantılarına kadar uzanır. Bu dağlık bölge, çeşitli ırmaklar tarafından oyulmuş vadilere sahiptir. Cihelum ve Punçh ırmakları, bölgede önemli hidrografik unsurlardır. Cihelum Irmağı, Azad Keşmir’in batı sınırını oluştururken, güneyde Punçh bölgesi, kumlu alüvyon yelpazeleriyle kaplı bir ova sunar. Yerel bitki örtüsü olarak dikenli çalılar ve iri otlar baskındır ve yüksek kesimlerde çam ormanlarına rastlanır.
Ekonomik açıdan, alçak vadilerde yoğun bir nüfus yaşamakta ve bu alanlarda tarım faaliyetleri gerçekleşmektedir. Burada yetişen başlıca tarım ürünleri arasında buğday, arpa ve mısır bulunur. Ayrıca hayvancılık ve kumdan ekimi de bölge ekonomisinin temelini oluşturur. Daha az yerleşim gösteren yüksek vadilerde ise mısır ekimi, büyükbaş hayvancılık ve ormancılık önemlidir. Azad Keşmir, mineral kaynaklar açısından da zengindir; mermer, grafit, boksit, silis, tebeşir, zirkon ve kömür yatakları bulunmaktadır. Yerel halk, ahşap oyma sanatları, dokuma ve Durri halıları üretimiyle de tanınmaktadır. Başkent Muzafferâbad, önemli bir ulaşım noktası olup, güneybatıdaki Abbottâbad’a karayoluyla bağlıdır. Mirpur ise bölgenin güneyindeki başlıca kent olarak ön plana çıkmaktadır.