Çocukların büyümesi, yetişmesi ve topluma yararlı bireyler haline gelmesi konusunda toplumlar, tarih boyunca önemli ve değerli bilgileri atasözleri aracılığıyla aktarmışlardır. Çocuklarla ilgili atasözleri, bu konudaki bilgelik ve deneyimleri özetler. Ayrıca, çocukların eğitimine, disiplinine ve genel gelişimine dair rehberlik eder. Çocuklar hakkında söylenmiş atasözleri, onların toplum içerisindeki yerini, önemini ve değerini belirtir.
“Çocuk dediğin, yağdan kıl çeker gibi” atasözü, çocukların ne kadar hassas olduğunu ve onlara ne kadar dikkatlice davranılması gerektiğini anlatır. Çocukların düşünce ve duygularının kolayca etkilenebileceği, bu yüzden onlara dikkatli ve anlayışlı bir şekilde yaklaşılması gerektiği vurgulanır. Diğer bir atasözü olan “Ağaç yaşken eğilir” atasözü, çocukların eğitim ve öğretiminde erken yaşların önemini vurgular. Çocukların eğitimi ve yetiştirilmesi konusunda ne kadar erken başlanırsa, o kadar etkili sonuçlar alınabileceği belirtilir. Bu atasözleri ve daha fazlası, çocukların yetiştirilmesi konusunda ebeveynlere ve topluma genel olarak yol gösterir.
Çocuklarla İlgili Anlamlı Atasözleri
- Ağaç yaşken eğilir.
- Çocukların erken yaşlarda eğitilmesi ve yetiştirilmesi gerektiğini ifade eder. Çünkü ne kadar erken yaşta eğitim ve öğretim başlarsa, o kadar başarılı sonuçlar alınabilir.
- Çocuğu öldürmeyen dert, sırtını pekler.
- Çocukların karşılaştığı zorlukların ve tecrübelerin onları daha güçlü kılacağını anlatır.
- Çocuk dediğin yağdan kıl çeker gibi.
- Çocukların hassasiyetini ve onlara dikkatle ve anlayışla yaklaşılması gerektiğini ifade eder.
- Çocuğun gözü oynarsa karnı tok, ağzı oynarsa susuz demektir.
- Çocukların davranışlarından ihtiyaçlarını anlamak mümkün olduğunu belirtir.
- Söz uçar, yazı kalır; iş öğütçüye, çocuk büyütçüye kalır.
- Çocuk yetiştirmenin zorluğunu ve öğüt vermekten çok eylemlerle örnek olmanın önemini vurgular.
- İyi ağaç kokulu meyva verir.
- İyi bir eğitim ve yetiştirilme süreci geçiren çocukların da olumlu sonuçlar verdiğini belirtir.
- Köyün kısmeti çocuğun ağzında.
- Çocukların söyledikleri sözlerin doğruluk payı olduğunu ve onların masumiyetinden dolayı doğruyu söylediklerini ifade eder.
- Yiğidi öldür, hakkını yeme; çocuğu döv, lafını yeme.
- Bir çocuğa fiziksel ceza uygulamak, onun sözlerine değer vermemekten daha iyidir. Yani çocukların sözlerine değer vermek gerektiğini vurgular.
- Yüz çocuk, bir anadır.
- Bir çocuk yetiştirmenin zorluğunu ve değerini anlatır.
- Bir çocuk bir ev, yüz çocuk bir köy demektir.
- Çocukların topluma ve aileye olan katkısını ve değerini vurgular.
- Devlet Oğul, Mal Tahıl, Mülk Değirmen
- En büyük mutluluk ve zenginlik, oğul sahibi olmaktır; en değerli mal, tahıldır ve en kıymetli mülk ise değirmendir.
- Ağanın Gözü İneği Semiz Eder
- Ana baba çocuklarına, mal sahipleri ise mallarına iyi bakarlarsa, bu durum mutlaka olumlu sonuçlar doğurur.
- Karga Yavrusuna Bakmış, “Benim Ak Pak Evladım” Demiş
- Kişi, kendi çocuğunu güzel, kendi eserini ise kusursuz görür. Başkalarına ne kadar çirkin ve kusurlu görünse de.
- Çocuk Düşe Kalka Büyür
- Çocuklar, yürümeyi öğrenirken sık sık düşer ve ağlar. Anne babalar, bu süreçte endişelenmemeli; çünkü her çocuk bu evrelerden geçerek büyür.
- Oğlanınki Oğul Balı, Kızınki Bahçe Gülü
- Oğuldan olan torun, oğul balı; kızdan olan torun ise bahçe gülü gibi sevilir.
- Çocuktan Al Haberi
- Büyükler, bir konuyu kendi işlerine geldiği gibi anlatabilirler. Ancak çocuklar, her şeyi olduğu gibi ve doğru bir şekilde anlatırlar. Bu yüzden haberin doğrusu çocuklardan alınır.
- Oğlan Babadan Öğrenir Sofra Açmayı, Kız Anadan Öğrenir Biçki Biçmeyi
- Erkek çocuklar, erkeklerin yapması gereken işleri babalarından; kız çocuklar ise kadınların yapması gereken işleri annelerinden öğrenirler.
- Evladın Var Mı, Derdin Var
- Anne baba, çocuklarını yetiştirmek için birçok fedakarlıkta bulunur. Çocukların hastalıkları ve diğer sorunları, ebeveynler için sürekli bir dert kaynağıdır.
- Kardeşim Olsun Da Kanlım Olsun
- Kişi, kardeşinden ne kadar büyük kötülük görse de ondan vazgeçemez. Çünkü kardeş, zor zamanlarda büyük yardımlarda bulunur ve eski kötü davranışlarını unutturur.
- İyi Evlat Babayı Vezir, Kötü Evlat Rezil Eder
- Bir babayı onurlandıran ya da utandıran, çocuklarının tutumudur. Akıllı ve şerefli evlat babasını gururlandırır, kötü ve saygısız evlat ise utandırır.
- Çocuksuz ev, meyvesiz ağaca benzer.
- Çocuk, evin neşesi ve bereketidir. Çocuksuz ev, canlılığını kaybeder.
- Çocuğa iş buyuran, ardınca kendi gider.
- Çocuklara iş yaptırmak zordur; genellikle yetişkinin işi takip etmesi gerekir.
- Çocuk doğmadan kaftan biçilmez.
- Henüz gerçekleşmemiş bir olay için önceden hazırlık yapmak gereksizdir.
- Çocuk evin neşesi, akıl dertlerin kederi.
- Çocuklar, evin mutluluk kaynağıdır; ancak dertler de akılla çözülür.
- Çocuk büyütmek yürek ister.
- Çocuk yetiştirmek, sabır ve cesaret gerektirir.
- Çocuk oyunla büyür, ekmekle doyar.
- Çocukların gelişimi için oyun önemlidir, beslenmeleri ise temel ihtiyaçtır.
- Çocuk yere bakan, anne yüreğe bakan.
- Çocuklar yere bakarak yürümeyi öğrenirler, anneler ise onların sağlığına dikkat ederler.
- Çocuk düşe kalka büyür, düşe kalka akıllanır.
- Çocuklar hata yaparak ve tecrübelerden ders çıkararak büyürler.
- Çocuk evin aynasıdır.
- Çocuğun davranışları, ailenin karakterini ve eğitimini yansıtır.
- Çocuğun aklı ermeden elbisesi eskir.
- Çocuklar büyüyüp akıl erdirmeden, hızla büyüyerek kıyafetlerini eskitirler.
